Vì sao ngọc phỉ thuý lại đắt đỏ đến vậy?
Ngọc phỉ thuý chất lượng cao – kết tinh của thời gian và địa chất
Để hình thành được một viên ngọc phỉ thuý (Jadeite) chất lượng cao, thiên nhiên phải mất hàng chục nghìn năm với những điều kiện vô cùng khắc nghiệt.
Ngọc phỉ thuý được sinh ra trong môi trường nhiệt độ trung bình – thấp, dưới áp suất cực lớn, và phải trải qua nhiều biến động địa chất liên tiếp. Trong quá trình đó, các lớp đá bị nén, biến chất, rồi tái kết tinh qua thời gian rất dài, hình thành nên cấu trúc đặc trưng và màu sắc riêng biệt của ngọc.
Theo các nghiên cứu và mô phỏng trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học Mỹ đã chỉ ra rằng ngọc phỉ thuý chỉ có thể hình thành dưới áp suất khoảng 10.000 atm và nhiệt độ từ 200 – 300°C.
Nói cách khác, mỗi viên ngọc phỉ thuý là một món quà quý hiếm của thiên nhiên, được tôi luyện qua hàng vạn năm trong lòng đất – vì thế mà giá trị của nó không chỉ nằm ở vẻ đẹp, mà còn ở thời gian và năng lượng mà thiên nhiên đã dành để tạo nên.
1. Nguồn tài nguyên khan hiếm
Trên thế giới hiện nay, các mỏ ngọc phỉ thuý chất lượng cao chủ yếu tập trung tại Myanmar. Một số nước khác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ hay Úc cũng có mỏ nhỏ, nhưng chất lượng và sản lượng đều không thể so sánh được. Do điều kiện địa chất và khí hậu đặc thù, hơn 90% ngọc phỉ thuý cao cấp trên thị trường đều có nguồn gốc từ Myanmar, khiến quốc gia này được mệnh danh là “Xứ sở ngọc phỉ thuý”.
Khai thác ngọc phỉ thuý – hành trình gian khổ giữa núi rừng Myanmar
Hầu hết các mỏ ngọc phỉ thuý tại Myanmar đều nằm sâu trong vùng núi hoang vu, hiểm trở và chưa được khai thác phát triển. Địa hình hiểm trở và khí hậu khắc nghiệt khiến con người gần như tách biệt với thế giới bên ngoài.
Ở khu vực Mengyin, sương mù dày đặc đến mức một ngày hầu như không thấy ánh mặt trời. Những khu rừng rậm bạt ngàn chỉ có vài lối mòn nhỏ do người tìm ngọc mở lối. Dòng sông Wulu cuộn chảy quanh năm, nước đục ngầu, mùa mưa lại càng dữ dội, bọt nước tung trắng xoá, sương khói phủ kín mặt sông đến mức người chèo thuyền không nhìn thấy cả bàn tay trước mặt, tựa như đang lạc trong màn sương mịt mù kéo dài hàng dặm.
Không chỉ vậy, muỗi, rắn, trăn và bệnh sốt rét khiến môi trường sống tại đây vô cùng khắc nghiệt. Dụng cụ khai thác lại thô sơ, mùa khô ngắn, trong khi trữ lượng ngọc phỉ thuý tự nhiên ngày càng ít– tất cả khiến việc khai thác trở nên cực kỳ khó khăn và nguy hiểm.
Việc khai thác ngọc phỉ thuý ở đây phải thông qua quyền khai thác do chính phủ Myanmar cấp phép và sử dụng lao động địa phương, điều này làm tăng đáng kể chi phí. Trong những năm gần đây, do tài nguyên ngày càng cạn kiệt,
chính phủ Myanmar đã siết chặt hoạt động khai thác, khiến nhiều công ty phải dừng hoạt động, trong khi chi phí nhân công lại tăng cao. Hệ quả là sản lượng ngọc phỉ thuý thô giảm mạnh, và các mỏ lớn dần chỉ còn sót lại những viên đá cũ quý hiếm – giống như hình ảnh được miêu tả trong bộ phim The Golden Eyes.
Sự khan hiếm luôn khiến mọi thứ trở nên có giá trị. Khi trữ lượng ngọc phỉ thuý giảm và chính sách khai thác bị hạn chế, lượng ngọc mới xuất hiện trên thị trường ngày càng ít, đẩy giá ngọc phỉ thuý tăng cao theo từng năm.
2. Nhu cầu và sức hút của thị trường
Mặc dù khan hiếm, thị trường ngọc phỉ thuý vẫn luôn sôi động. Loại ngọc này có đặc điểm là khi đã được chạm khắc, hình dạng sẽ cố định vĩnh viễn, không thể tái tạo lại như ban đầu. Sau hàng nghìn năm khai thác, nguồn ngọc phỉ thuý (jadeite) chất lượng cao ngày càng hiếm hoi.
Trên thị trường, một món trang sức ngọc phỉ thuý cao cấp nếu có mức giá hợp lý thường sẽ được mua hết chỉ trong vài ngày. Dù chất lượng ngọc tại Myanmar có xu hướng giảm dần, nhưng các phiên đấu giá công khai hằng năm vẫn luôn chật kín người mua.
3. Nền văn hoá lâu đời và niềm tin của người dùng
Một trong những yếu tố khiến ngọc phỉ thuý có giá trị lớn là sự công nhận và tôn sùng trong văn hoá Á Đông, đặc biệt là tại Trung Quốc – thị trường ngọc phỉ thuý lớn nhất thế giới.
Từ thời nhà Hạ, Thương, Chu cổ đại, ngọc đã được xem là biểu tượng của sự cao quý và đức hạnh. Ban đầu, nó được dùng trong các nghi lễ linh thiêng. Sau thời Tần – Hán, khi kỹ thuật khai thác phát triển, ngọc dần trở thành vật trang sức và biểu tượng của sự thanh tao. Dù đã qua hàng nghìn năm, vẻ đẹp và giá trị tinh thần của ngọc phỉ thuý vẫn được duy trì và tôn vinh cho đến ngày nay.
4. Vẻ đẹp và đặc tính vượt trội của ngọc phỉ thuý
Ngọc phỉ thuý có bảng màu đa dạng, không chỉ giới hạn ở sắc xanh lục lam đặc trưng, mà còn có trắng, đen, vàng, tím… Mỗi màu sắc đều mang một ý nghĩa và năng lượng riêng.
Khác với kim cương lấp lánh, ngọc phỉ thuý cao cấp tỏa ra ánh bóng dịu nhẹ và tinh tế. Nó rất bền và khó trầy xước, nên có thể đeo thường xuyên mà không lo hư hại. Chính nhờ đặc tính này, ngọc phỉ thuý trở thành chất liệu lý tưởng cho nghệ thuật chạm khắc.
Dưới bàn tay của các nghệ nhân danh tiếng, mỗi tác phẩm ngọc lại mang một linh hồn và giá trị riêng biệt.
Một ví dụ điển hình là “Bắp cải ngọc phỉ thuý” – bảo vật trứ danh được lưu giữ tại Bảo tàng Cố cung Quốc gia Đài Bắc, minh chứng cho trình độ chế tác tinh xảo và giá trị nghệ thuật của loại ngọc quý này.
Sự kết hợp giữa nguồn cung khan hiếm, giá trị văn hoá sâu sắc, đặc tính bền đẹp và tay nghề nghệ nhân tinh tế đã tạo nên giá trị kép cho ngọc phỉ thuý – cả về vật chất lẫn tinh thần.
Chính vì vậy, giá ngọc phỉ thuý luôn cao hơn nhiều so với các loại trang sức thông thường – và điều đó hoàn toàn xứng đáng.
[Ruby Stone sưu tầm và tổng hợp]
On Sale
